به نقل از «ایرنا»

فرصت چشم ایران اینترنشنال

تاریخ انتشار: ۱۹ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۰۵۱۶۰۸

زلزله‌های مهیب طی چند روز گذشته در شهرستان خوی و نیز برخی شهرهای ترکیه و چگونگی مخابره اخبار از رسانه های رسمی میتواند، به عنوان سنگ محکی برای سنجش توانمندی و عملکرد حرفه ای این دو کشور در امر اطلاع رسانی بشمار رود.

"فرصت چشم" را می‌توان به منزله اصطلاحی دانست که به نخستین مرحله انتشار پیام مرتبط می شود و آن همان جذب مخاطب و به قولی دیگر ، انداختن سر قلاب به هدف است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در همان دقایق ابتدایی زلزله خوی که در شبکه های اجتماعی منتشر شد ، رسانه های بیگانه فارسی زبان شروع به پمپاژ خبر کردند و همین امر سبب نخستین رکب آنان به رسانه های ملی باشد! و این "فرصت چشم" در اختیار آنان قرار گرفت تا با قلاب طلایی بتوانند سایر توهمات و مقاصد دیگری که داشتند را در افکار عمومی میخکوب کنند.

رسانه های ملی که در چنین شرایط غیرمترقبه ای باید فعالانه، جای پا و اثرگذاریشان در امر اطلاع رسانی و آگاهی بخشی شهروندان مشهود باشد، بار دیگر نتوانستند خوش بدرخشند و گواه این ادعا، باورپذیری شایعات مختلفی که از جانب رسانه های معاند همچون ایران اینترنشنال ، بی بی سی فارسی و غیره در بین زلزله زدگان و سایر شهروندان بود.

حتی اگر این مطلب را با عینک خوشبینانه نپذیریم ، نمی توان از کاهلی و ضعف در رسانه های محلی زبان و استانی صداوسیما چشم پوشی کرد؛ این در حالی است که بهترین و مناسب ترین وسیله اطلاع رسانی در حوادث بحرانی، رادیو و یا همان رسانه گرم است که نقش بسیار ارزشمندی دارد.

شایعاتی همچون تشدید و پدیدار شدن دوباره زلزله ، بی اعتنایی دولت رئیسی به این زخم ملی با هدف تفرقه اندازی قومیتی! عدم پذیرش کمک های بشردوستانه همچون هلال احمر ترکیه و غیره، فضایی به شدت مسموم را برای رسانه های معاند فراهم کرده بود تا در این مرحله از "جنگ روایت ها"، ژست وطن پرستی و عدم کفایت جمهوری اسلامی به خود بگیرند.

چند روز پس از وقایع تلخ شهرستان خوی، زلزله مهیب ترکیه روی داد که در همان دقایق ابتدایی شبکه های TRT ترکیه و خبرگزاری رسمی آناتولی به پخش مستقیم اخبار، مردم کشور را بسیج و افکار عمومی را به سمت سیاستگذاری ترسیم شده هدایت کردند ، حتی دوربین های پخش زنده در مناطق زلزله زده که فعالیت نیروهای امدادی برای کمک به شهروندان آسیب دیده از زلزله بود را نصب و تصاویرشان را نمایش می دهند. همچنین از سویی دیگر قرارگاه اطلاع رسانی در دل مرکز مدیریت بحران این کشور توسط دعوت از خبرنگاران تمامی رسانه ها، شکل گرفت تا مدیران و مسوولان کشوری و لشگری هر خبر جدیدی را فقط از یک کانال رسمی تعیین شده به آنان اعلام کنند.

این روند اطلاع رسانی در ترکیه سبب شد تا علاوه بر بی اثر شدن شایعات و اخبار جعلی ، تمام ملت یا یکدیگر همدل شده و بخش بزرگی از هنرمندان، ورزشکاران، سیاستمداران و سایر چهره های شناخته شده برای آنان الگوی همدردی را به نمایش بگذارند.

این در حالی است که به نظر می رسد سیاست های رسانه ای مدیریت بحران در کشور کماکان نتوانسته است آنچنان که لازم است در عرصه اطلاع رسانی و جذب مخاطبان گام های حرفه ای تری بردارد. بر اساس نظریات علوم ارتباطات اجتماعی، چهار تحول اساسی در مشخصه‌های فضای رسانه‌ای دنیای جدید رخ داده به گونه ای که مرزهای سخت و دقیق به مرزهای نرم تبدیل شده، رابطه یک به چند به رابطه چند به چند مبدل شده، مفهوم مخاطب (دریافت کننده) به مفهوم خلق کننده (توزیع کننده) تغییر یافته و وسایل ارتباط جمعی به وسایل ارتباطی متنوع تبدیل شده‌اند.

هم اکنون رسانه به جای این که شکلی از بیان فرهنگی باشد، خود تبدیل به یک فرهنگ شده است؛ بر همین اساس به نظر می رسد با توجه به ظهور رقبای رسانه‌ای قدرتمند همچون ماهواره، اینترنت و فضای مجازی و نیز سرعت فراوان تغییرات فناوری، رسانه‌ها ملزم به بازشناسی روندهای درونی و بیرونی هستند تا با بهره‌گیری از روش‌های آینده‌پژوهی، تنظیم نقشه راه و ترسیم آینده را به درستی انجام دهند چرا که در حالیکه بهمن‌ماه ۹۶ از سوی یکی از مسئولان صداوسیما اعلام شد «۲۶۰ کانال فارسی‌زبان ماهواره‌ای علیه نظام جمهوری اسلامی تبلیغ می‌کنند»، کمتر از دو سال بعد یعنی در اردیبهشت ۹۸، یک مقام دیگر سازمان صداوسیما «از فعالیت ۲۹۵ شبکه فارسی‌زبان ماهواره‌ای علیه مقدسات و اعتقادات جوانان» خبر داد و شهریور ماه ۹۹، سعید اوحدی معاون رئیس جمهوری وقت اعلام کرد: «اکنون بیش از ۳۶۰ شبکه ماهواره‌ای فارسی با جهت‌گیری علیه نظام جمهوری اسلامی در حال فعالیت هستند و در هیچ کشوری این تعداد شبکه برای هجمه به یک کشور وجود ندارد».

این گونه هجوم فرکانس رسانه های فارسی زبانه بیگانه به کشور زنگ خطری جدی است که می تواند به منزله تهدیدی واقعی برای امنیت ملی تلقی شود و این در حالی است که چوب خط رسانه های کشور نیز در بین افکار عمومی در حال پر شدن است. امپراطوری های رسانه ای در جهان امروز به منزله ابزاری قدرتمند برای بهره مندی از توان افکار عمومی و بسیج نیروها در راستای اهداف و مقاصد خاص به شمار می روند.

در ایران سال هاست که برخی نشریات با یاری بودجه های ارگان های دولتی اقدام به انتشار مطلب و یا اخبار می کنند؛ اما واقعیت آن است که تعلل و یا ترس از انتشار به موقع برخی اخبار، کماکان در برخی سیستم اطلاع رسانی کشور وجود دارد و این همان نقطه ضعفی است که طرف مقابل در جبهه جنگ نرم به خوبی از آن آگاه است و از فضای موجود در بسیاری زمینه ها و اخبار و وقایع سوء استفاده کرده و شاهد جوسازی های بیهوده و برنامه های مختلف آنها در مسیر مشکل آفرینی برای نظام و رسانه در کشور هستیم.

فوبیا یا ترس از انتشار برخی اخبار که با اصول علم ارتباطات مغایرت دارد، در حالی گریبانگیر بسیاری از خبرنگاران و اهالی مطبوعات شده که اغلب بی مورد است و هیچ قانون نوشته شده ای برای این میزان احتیاط و خودسانسوری وجود ندارد. اختیاط برخی از رسانه ها و اهالی قلم شاید در کوتاه مدت به نفع کشور و نظام باشد اما حکایت دوستی خاله خرسه است که می تواند در درازمدت فجایع سنگین و گاه غیرقابل جبران به همراه آورد و ضمن از بین بردن اعتماد عمومی به رسانه های داخلی، گرایش مردم را به برخی رسانه های بیگانه و معاند نیز افزایش دهند.

همچنین رسانه های کشور بایستی به رسالت اصلی خود در راستای بازسازی اعتماد شهروندان توجه بیشتری داشته و پل ارتباطی مستحکمی بین مردم و مسوولان باشند و اینگونه نباشد که مردم فقط صدای مسوولان را بشنوند.

فرهنگ رسانه و مطبوعات ۰ نفر برچسب‌ها خوی رسانه جنگ نرم زلزله ترکیه

منبع: ایرنا

کلیدواژه: خوی رسانه جنگ نرم زلزله ترکیه خوی رسانه جنگ نرم زلزله ترکیه اطلاع رسانی افکار عمومی فارسی زبان رسانه ها رسانه ای

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۰۵۱۶۰۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آیا حذف زبان فارسی در افغانستان ممکن است؟

به گزارش خبرآنلاین به نقل از ایراف، اگرچه پیش از این، در دوره‌های مختلف، از نظام‌های پادشاهی در افغانستان، تا دوره جمهوریت، تلاش‌های مخفی و آشکاری برای کاهش نفوذ زبان فارسی در افغانستان از سوی دولت‌ها و حاکمان صورت گرفته است، اما به زعم کارشناسان این تلاش‌ها با شکست روبرو بوده و روبرو خواهد شد.

حذف کامل زبان فارسی از افغانستان به طور کامل امکان‌پذیر نیست و به شدت غیرممکن به نظر می‌رسد. زبان فارسی یکی از زبان‌های رسمی افغانستان است و تاریخچه گسترده‌ای در این کشور دارد. علاوه بر این، جامعه افغانستان به شدت چندفرهنگی است و اکثریت مردم حتی پشتوزبانان از زبان فارسی به عنوان زبان ارتباطی و میانجی در این کشور استفاده می‌کنند.

با این حال، ممکن است بخشی از طالبان تلاش کنند تا زبان فارسی را از برخی اسناد رسمی یا شماری از زمینه‌های فرهنگی و آموزشی حذف کنند، اما این اقدام که به شدت مورد انتقاد داخلی و بین‌المللی قرار گرفته همچون گذشته با مخالفت و مقاومت مردم مواجه خواهد شد. به علاوه، زبان فارسی، زبان تعاملات مردم افغانستان است و حذف آن از دانشگاه‌ها و مدارس این کشور که نظام آموزشی مطلوبی ندارد، نمی‌تواند تأثیرگذار باشد.

افزون بر این مرجعیت رسانه‌ای برخی رسانه‌های فارسی زبان که عمدتاً در ایران مستقر هستند، نقش فزاینده‌ای در گسترش هرچه بیشتر زبان فارسی در افغانستان داشته است. موضوعی که احتمالاً فقط حذف و سانسور رسانه‌ای بتواند جلوی آن را بگیرد.

از سوی دیگر، ایران به عنوان کشوری فارسی‌زبان همواره در جهت رشد و تقویت زبان فارسی در خارج از مرزهای خود به خصوص در افغانستان تلاش کرده است. مهمترین این تلاش‌ها را می‌توان در سه دسته کلی خلاصه کرد:

۱. ارتباطات فرهنگی و ادبی: ایران به عنوان یکی از کشورهایی که فارسی به طور رسمی در آن مورد استفاده قرار می‌گیرد، نقش بسیار مهمی در ترویج ادبیات و فرهنگ فارسی دارد. این کشور با برگزاری نشست‌ها، کنفرانس‌ها و همایش‌های فرهنگی و ادبی و ارسال اثرات ادبی و فرهنگی به افغانستان، به تقویت و حفظ زبان فارسی در این کشور کمک می‌کند.

۲. ارتباطات آموزشی: ایران از طریق ارائه بورس‌های تحصیلی و فرصت‌های آموزشی، حتی به دانش‌آموزان و دانشجویان غیرفارسی‌زبان افغانستان فرصت می‌دهد تا زبان فارسی را به عنوان زبان خارجی یاد بگیرند و به ترویج و حفظ این زبان کمک کنند.

۳. همکاری در رسانه‌ها: ایران از طریق همکاری با رسانه‌های افغانستانی و ارائه محتوای فارسی در رسانه‌های خود، به ترویج و حفظ زبان فارسی در افغانستان کمک می‌کند.

با این حال نه تنها در افغانستان، که ایران برای حفظ زبان فارسی و گسترش نفوذ خود در میان کشورهای ایران فرهنگی تلاش مستمر دارد. زبان فارسی به دلایل عدیده‌ای برای ایران اهمیت دارد. حفظ هویت تاریخی ایرانیان از پس از حمله اعراب، به وسیله زبان فارسی صورت گرفته است. البته ایرانیان، فارغ از زبان مادری خود که می‌تواند کردی، عربی، آذری، بلوچی و … باشد همواره بر استفاده از زبان فارسی به عنوان زبانی بیناقومی تأکید داشته و توانسته‌اند این زبان را به عنوان زبان دوم اسلام به جهانیان معرفی کنند.

گذشته از این، بدون شک، زبان فارسی می‌تواند به عنوان یکی از ابزارهای مهم تقویت قدرت نرم ایران عمل کند. قدرت نرم به توانایی یک کشور در تأثیرگذاری بر دیگران از طریق ارزش‌ها، فرهنگ، ایدئولوژی‌ و مسائل فردی و اجتماعی اشاره دارد. به چندین دلیل، زبان فارسی می‌تواند به تقویت قدرت نرم ایران کمک کند:

۱. تأثیرگذاری سیاسی و دیپلماسی: زبان فارسی می‌تواند به عنوان یک زبان دیپلماتیک در روابط بین‌المللی کشورها عمل کند. تأسیس مراکز فرهنگی و زبان فارسی، ارائه بورس‌های تحصیلی و فرصت‌های آموزشی، و برگزاری نشست‌ها و همایش‌های فرهنگی و ادبی، می‌تواند به توسعه روابط دیپلماتیک و تأثیرگذاری سیاسی ایران کمک کند.

۲. ارتباطات فرهنگی و هنری: زبان فارسی به عنوان زبانی با تاریخ و فرهنگ غنی، قادر است ارتباطات فرهنگی و هنری مؤثری را با دیگر کشورها برقرار کند. اشعار، داستان‌ها، فیلم‌ها و سایر آثار هنری و ادبی فارسی می‌توانند از طریق ترجمه و ارائه به سایر کشورها، فرهنگ و ارزش‌های ایران را به دیگران معرفی کنند و نقش بسزایی در ایجاد تبادل فرهنگی و هنری داشته باشند.

۳. توسعه همکاری‌های اقتصادی: زبان فارسی می‌تواند در تسهیل تعاملات اقتصادی و تجاری با دیگر کشورها نیز نقش مهمی داشته باشد. با ترویج زبان فارسی و آموزش آن به غیرفارسی زبان‌ها، ایران می‌تواند از طریق ارائه اطلاعات، محصولات و خدمات به زبان فارسی، روابط تجاری و اقتصادی خود را با دیگر کشورها تقویت کند.

به طور کلی، تقویت قدرت نرم ایران از طریق حفظ و ترویج زبان فارسی و فرهنگ فارسی می‌تواند به تقویت تأثیرگذاری کشور در منطقه و جهان کمک کند و نقش مهمی در توسعه روابط بین‌المللی و تأثیرگذاری در مسائل جهانی ایفا کند.

به همین دلیل، حاکمیت ایران، یکی از مخالفان برخورد با زبان فارسی در افغانستان است؛ هرچند طالبان به طور رسمی موضوع حذف یا ایجاد محدودیت برای زبان فارسی را رسانه‌ای نکرده و حتی امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه دولت موقت طالبان، ۳ دی ماه سال گذشته، در یک نشست خبری در تهران، در پاسخ به سوالی درباره نگرانی‌ها از کمرنگ شدن زبان فارسی در افغانستان گفته بود: «زبان فارسی و پشتو هردو زبان رسمی افغانستان هستند و هیچ نوع تبعیضی علیه زبان فارسی از سوی حکومت افغانستان وجود ندارد. در مکاتب و دانشگاه‌ها و مراکز علمی، همه چیز مانند قبل جریان دارد و تدریس و صحبت به هردو زبان پشتو و فارسی انجام می‌شود. ما تلاش داریم هر دو زبان غنی‌تر و علمی‌تر شوند.»

در همین حال، حسن کاظمی قمی، نماینده ویژه رییس جمهور ایران در امور افغانستان نیز پیش از این در گفت‌وگو با مجله نیمروز گفته بود: «می‌دانیم که زبان‌های پشتو و فارسی هم‌ریشه هستند و پیوند میان زبان‌های گوناگون منطقه ما و مردمانی که به این زبان‌ها سخن می‌گویند، ناگسستنی است. بنابراین، ما تلاش داریم با افزایش تعاملات‌ فرهنگی میان دو کشور، از اهمیت و ضرورت صیانت از ریشه‌های موجود زبانی؛ گفتمانی ایجاد شود تا به‌واسطه آن، این تمدن ‌پایدار بماند.»

این‌گونه سخنان نشان‌دهنده هوشمندی هر دو طرف نسبت به حفظ تعاملات و پرهیز از بزرگنمایی اختلافات در قبال یکدیگر است؛ نکته‌ای که بسیاری از کارشناسان بر آن تأکید کرده و سیاست‌گذاری حاکمیتی در تقابل با سیاست‌های غیردولتی در این حوزه را محکوم به شکست می‌دانند.

به گفته کارشناسان، هر نوع چالش با طالبان در حوزه زبان، می‌تواند به گسترش سیاست حذف زبان فارسی و پافشاری طالبان نسبت به این سیاست منجر شود. این گروه از پژوهشگران معتقدند افزایش تولید محتوا از سوی شهروندان فارسی‌زبان و گروه‌های مردمی در داخل و خارج افغانستان، خود به خود عامل مهمی برای شکست سیاست و نگاه حذفی نسبت به زبان فارسی در افغانستان خواهد بود.

311311

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1902366